İşletmelerde kaynak yönetimi nasıl olmalıdır?

İki hafta öne Yönetim Kurulu Üyesi olduğum RUMELİSİAD (Rumeli Sanayici ve İşadamları Derneği) Gençlik Komisyonu tarafından organize edilen üniversite öğrencileri eğitim programı çerçevesinde “Kaynak Yönetimi” konulu bir sunum yaptım. Bu yazıyı da sunumda ki konulardan oluşturdum.

Öncelikle “kaynak” tanımı net yapmak gerekiyor. Önceleri iş gücü, makine, para, malzeme (4M – manpower, money, machine, material) kaynak tanımı için yeterli iken günümüzde zaman ve bilgi kavramları da kaynak içinde ele alınması zorunlu hale gelmektedir.

İşletmelerde kaynak yönetimini uzun ve kısa dönemli olarak iki ana gruba ayırdık. Uzun dönemli kaynak yönetiminde stratejik planlama kapsamında, işletmelerin uzun vadeli hedeflerinin belirlenerek bu hedeflere ulaşmak için kaynak yönetiminin nasıl yapılacağını sevgili arkadaşlarla birlikte ele aldık.Kısa dönemli kaynak yönetiminde ise, işletmelerde bütçe planlama ve kurumsal kaynak planlama (ERP) süreçlerinin şirketlere katkıları konusunda bilgi paylaşımı gerçekleştirildi.

Stratejik planlama, bütçe planlama ve özellikle kurumsal kaynak planlama (ERP) sistemleri şirketlere danışmanlık hizmeti verdiğim konular olup daha sonraki yazılarda bu konuları ayrı ayrı sizlere aktaracağım. 

Eğitimde, üniversiteli arkadaşlara kaynak yönetimini daha iyi aktarabilmek için havayolu şirketi örneklemesini de sizlere aktarmak isterim. Çünkü havayolu şirketi yatırım maliyeti yüksek ve bir çok kısıtı aynı zamanda yönetilmesi gereken bir süreçtir. Belki bizim için keyifli bir yolculuktan öte bir şey olmasa da aşağıda belirteceğim üzere arka planda birçok kaynağın eş zamanlı dengelenmesi gereken çözümlerden oluşmaktadır. Şöyle ki ;

Bir havayolu işletmesini yönetiyorsanız, uçaklarınızı en verimli şekilde planlamalısınız ve maksimum sürede uçuş yapmalarını sağlamısınız. Uçakların uçuş planlarını yaparken rota ve yakıt planlamasını yapılmasının yanında her uçağın her havaalanı için uygun olmadığını (pist özelliklerine göre) göz ardı etmemek gerekir. Ayrıca; uçakların bakım zorunluluklarını (uçak tiplerine göre farklı bakım planları mevcuttur),  pilotların uluslararası  havacılık regülasyonlarını göre uçuş sürelerinin (pilotlar haftalık 56, aylık 210 ve yıllık 1800 saatten fazla uçuş yapamazlar) kontrolü, yolcular ile bagajların eş zamanlı seyahat etmesi ve uçuş esnasında yolcuların catering hizmetlerinden eksiksiz yararlanmasını da planlanmaktadır.

Bu çerçevede Türk Hava Yollarının 2018 ilk aylık internet ortamından elde ettiğim uçuş istatistiklerine göre, THY aylık 120.000 saat ve 40.000 uçuş gerçekleştirmektedir. Bunu envanterinde ki 336 uçak ile yapmış. Buna göre ortalama bir uçak için aylık uçuş süresi 357 saat olup, aylık bazda % 50 (bir ay 720 saat) kapasite kullanımı gerçekleştirilmiştir. 

Bu kadar çok kısıtın aynı zamanda yönetimi ve dünyanın en iyi hizmet veren havayolu şirketi olan THY için bu veriler kanaatimce önemli bir başarıdır.

Kaynak yönetimi; THY örneğinde olduğu gibi elde ki varlıkların yasal regülasyonlara uygun olarak müşteri memnuniyetini ve işletme karlılığının en iyilenmesidir.